داروها چگونه کار می کنند؟

مقدمه

آشنایی با اصول عملکرد داروها مهم می باشد تا استفاده از آن‌ها در فارم با کمترین خطر و بیشترین کارایی همراه باشد.این بحث در مورد آنتی میکروبیال‌ها می باشد، اما راجع به سایر داروهایی نیز که به طیور داده می شود، کاربرد دارد.هر دارویی برای گونه‌ای خاص، شرایط، دزها و مدت مصرفی دارد و زمان منع مصرف ویژه‌ای نیز دارد. هر گونه استفاده از این داروها خارج از چارچوب نیازمند تجویز دامپزشک می باشد.زمانی که به لیبل داروها نگاه می کنیم، به آسانی متوجه می شویم که چرا استفاده از آن‌ها خیلی ساده و عمومی نمی باشد.

دلیل اختصاصی بودن لیبل داروها این است که عملکرد محصولات مختلف وابسته به فاکتورهای بیولوژیک، شیمیایی و میکروبیولوژیک می باشد. هر محصولی که مفید می باشد، چنانچه درست مصرف نشود، مضر خواهد بود. در برخی موارد، دز درمانی و دز توکسیک یک آنتی بیوتیک می تواند خیلی نزدیک به هم باشد. لازم است که در این مورد اطلاعاتی ارائه شود. مهمترین اطلاعاتی که در اینجا ارائه خواهد شد، توضیح پایه در مورد درمان هایی است که برای شما ارائه می شود. لازم است آگاه باشید که فاکتورهای متعددی روی نحوه کار داروها موثر می باشند، و انتخاب کور داروها یا مصرف نادرست می تواند سلامت گله را به خطر انداخته، روی تجارت شما موثر بوده و ممکن است روی سلامت غذایی اثر داشته و در شکل گیری مقاومت ضدمیکروبی نیز نقش داشته باشد.

ماهیت داروها

اغلب آنتی بیوتیک‌ها از موادی ساخته می شوند که در طبیعت یافت می شوند. طبیعت محیط رقابتی می باشد حتی در سطح ارگانیسم‌های میکروسکوپی که برای بقا با هم رقابت می کنند. بسیاری از باکتری ها، مخمرها و قارچ‌ها برای حفاظت از خود موادی تولید می کنند که رشد سایر رقبا را متوقف یا کند نماید. از زمانی که الکساندر فلمینگ در سال ۱۹۲۸ پنی سیلین را کشف کرد، دانشمندان این ارگانیسم‌ها و مواد شیمیایی خاص آن‌ها را جمع آوری می نمایند تا بعنوان آنتی میکروبیال در طب انسانی و دامی مصرف نمایند. نحوه عمل این ترکیبات برای کشتن (باکتریوسید) یا کاهش رشد (باکتریواستات) بسته به میکروب‌های هدف و نحوه عمل آن‌ها روی میکروب مورد نظر می باشد. هدف ترکیب منجر به یکسری ترکیباتی می شود که طیف طبیعی ندارند در حالی که سایرین طیف فعالیت گسترده‌ای دارند. جدول زیر خصوصیات برخی از آنتی بیوتیک هایی را نشان می دهد که استفاده وسیعی در صنعت طیور دارند.

اغلب عامل موثر در انتخاب آنتی بیوتیک الگوی حساسیت آنتی بیوتیک جدا شده از گله می باشد. معمولا تنها توجه به الگوی حساسیت باکتری جدا شده از گله کافی نمی باشد، و قبل از انتخاب دارو از لیست گزارش شده باید از مسائل دیگری نیز مطلع باشید. الگوی حساسیت معمولا بصورت حساس، متوسط یا مقاوم برای گروهی از آنتی بیوتیک‌ها گزارش می شود. بدلیل فاکتورهای زیر، در برخی موارد داروهایی که بعنوان مقاوم لیست شده اند، انتخاب خواهند شد، و آن هایی که بعنوان حساس لیست شده اند، گزینه مد نظر ما نخواهند بود.

ماهیت حیوان

فاکتورهای متعددی وجود دارد که روی تناسب یک آنتی بیوتیک برای درمان خاص موثر است. نخستین مساله توان پرنده برای جذب دارو (چنانچه دارو از راه آب یا خوراک داده شود) می باشد. بندرت از تزریق آنتی بیوتیک‌ها در پرورش مدرن طیور استفاده می شود مگر در مواردی که تجویز هدفمند در هچری به جوجه‌ها یا جوجه بوقلمون‌ها صورت گیرد. در برخی موارد ممکن است تزریق برای پرندگان ارزشمند که کار کردن با آن‌ها ساده باشد، انجام گیرد (مثلا بوقلمون یا مرغان مادر).برای اینکه جذب داروها به درستی انجام گیرد، آنتی بیوتیک هایی که خوراکی مصرف می شوند باید در سیستم حامل آب یا خوراک زنده بمانند، بلع شده و آ‌اچ پائین معده پرنده را تحمل کرده، به روده‌ها رسیده و جذب جریان خون شوند. برخی از آنتی بیوتیک‌ها (مانند نئومایسین و باسیتراسین) جذب نشده و صرفا در سطح روده‌ها فعالیت خود را نشان می دهند.زمانی که دارویی جذب بدن پرنده می شود در قسمت‌های خاصی از بدن جایگزین می شود که حجم توزیع نامیده می شود. برخی محصولات حجم توزیع بالایی دارند که بدان معناست که در بسیاری از بافت‌های بدن توزیع می یابند، در حالی که سایر داروها در بافت‌های خاصی از بدن مانند ریه‌ها تمرکز می یابند. مهم است که آنتی بیوتیک به محل عفونت برسد تا درمان موفقیت آمیز باشد.

برای اینکه جذب و انتشار دارو به درستی انجام گیرد ما باید مطمئن شویم که دارو در دز مناسب و مدت کافی به بدن پرنده می رسد. بعنوان یک قانون کلی، زمانی که آنتی بیوتیکی در آب مصرف می شود، باید هر گونه درمانی در آب متوقف شود. معمولا کلرزنی مشکلی ایجاد نمی کند، اما اسیدی نمودن آب در زمان تجویز دارو می تواند به ماده ضدمیکروبی آسیب وارد کند (پنی سیلین، تتراسیکلین) یا باعث رسوب آن‌ها در محلول (سولفانامیدها) گردد. زمانی که دارو به پرنده نرسد، شانسی برای جذب و توزیع در بافت‌های هدف ندارد.

معمولا توصیه‌های دوزینگ لیبل بر مبنای غلظت آب مورد نیاز برای دریافت دز درمانی دارو با توجه به آب مصرفی به ازای کیلوگرم وزن زنده می باشد. از آنجایی که درجه حرارت آب روی میزان مصرف آب اثرگذار می باشد، این عامل هم باید در زمان محاسبه دز برای درمان مدنظر قرار گیرد.دامپزشکان ممکن است رژیم‌های درمانی مختلفی را با توجه به بیماری، محصول استفاده شده و شرایط محیطی پیشنهاد نمایند. به عنوان قاعده کلی، دارو باید حداقل برای مدتی که تمام پرندگان سالن به آن دسترسی داشته باشد موجود بوده (حداقل ۴ ساعت) و محلول‌های استوک یا تانک اصلی باید بطور روزانه در طول دوره درمان آماده شوند. به آرامی در سالن قدم زده و پرنده‌ها را در طول مدت درمان به بلند شدن و آب خوردن تشویق نمایید. توجه داشته باشید که گله را در حین درمان زیاد تحریک ننمایید، مخصوصا زمانی که از آبخوری‌های آویز استفاده می نمایید، یا اینکه ممکن است پرنده مقدار قابل توجهی از دارو را بریزند.مصرف پائین تر از دز دارو نیز خطرناک بوده و باید از آن اجتناب شود، زیرا ممکن است منجر به شکست درمان شده و باعث شکل گیری مقاومت ضدمیکروبی شود. زمانی که محاسبات دارویی انجام می گیرد، ثبت مصرف روزانه آب ابزار سودمندی می باشد.اغلب استراتژی دوزینگ و طول دوره درمان وابسته به ماهیت عملکرد محصول در بدن پرنده و میزان داروی مورد نیاز برای کشتن باکتری می باشد. برخی از آنتی بیوتیک‌ها نیاز دارند که صرفا به غلظت پیک مورد نظر در خون یا بافت‌ها برسند (کشنده‌های وابسته به غلظت) تا باکتری مهاجم را بکشند، در حالی که بقیه باید به غلظت ثابتی برسند و در آن بمانند (کشنده‌های وابسته به زمان). این خصوصیات آنتی بیوتیک‌ها و باکتری عامل بیماری طول و دز درمانی را تعیین می کنند. به طور کلی، آنتی بیوتیکی که روی رشد باکتری اثر می گذارد، طول دوره درمان طولانی تری نیاز دارد.